Monday, April 20, 2009

Konusma Karisma Karistirma

Askerde ogrendigim seylerden birisidir Konusma Karisma Karistirma (kisaca 3K diyelim) konsepti..

Askerlik gibi nereden neyin gelecegi belli olmadigi, her an pis bir isin veya angaryanin kilitlenebilecegi ve belanin bulunabilecegi ortamlarda, hasarin minimalize edilmesi acisindan oldukca faydali; veya basa bir is gelmesi durumunda da kisinin en azindan "kendi salakligim yuzunden olmadi" diye dusunerek icini rahatlatmasi acisindan onemli bir konsepttir 3K..

Bir yerde sevgili n'goccum Hamit ile oynadigimiz "olu taklidi" oyununun gunluk yasantiya uyarlanmis hali de diyebiliriz.

Bu zamana kadar nice heyecanli yigitler gordum, kendi kendilerini yakan, baslarina olmadik isler acan, cok fena kasnaklara kurban giden.. Askerden once ben de bu heyecanli, kanlari fikirdayan arkadaslardandim ama asker ocagi bana cok onemli bir ders verdi.

Konsepti aciklamak icin oncelikle 3K'daki her K'yi ayrica inceleyelim:

Proaktif Disclaimer: Biliyorum bazilariniz, ozellikle birtaneniz diyecek ki "ulan ne demek konusma, karisma, karistirma.. sonuna kadar konusurum karisirim karistiririm".. Biliyorum oyle yaparsin ama unutma ki bu konsept yalnizca kendini koruman gereken, basina is almak istemedigin zamanlarda basvurman gereken bir hal ve tavri anlatmakta.. Ben sana pasif ol, etliye sutluye dokunma demiyorum ki.

1. Konusma: Tehlike aninda ilk yapilmasi gereken sey insanin kendisi biraz geri cekmesi, ortami ve gelismeleri degerlendirmesidir. Bu saniyorum zaten herkesin her zaman yapmasi gereken bir sey ama bazen oyle olmuyor iste.. Atalarimiz ne demis: "bogazda 40 bogum vardir"

Ornek:

Patron: Arkadaslar bundan sonra projede su sekilde ilerleyecegiz, sunlari ve bunlari yapiyor olacagiz.. Bunlari yaparken de ilk fazda hazirladigimiz dokumanlar bize input olacak..

Delikanli: Ama ilk fazdaki dokumanlari hazirladiktan sonra cok sey degisti, musteri bir suru sey degistirdi.. Dokumanlari guncellemek lazim!

Patron: Bravo, cok dogru bir noktaya parmak bastin (kasnak gelecegi o kadar belli ki).. O zaman sen dokumanlari guncellemeye basla.. Yarina biter diye dusunuyorum.

Delikanli: Vışşşş

Naptin simdi delikanli? 2 dakika sabretseydin olay su sekilde gelisecekti:

Patron: Arkadaslar bundan sonra projede su sekilde ilerleyecegiz, sunlari ve bunlari yapiyor olacagiz.. Bunlari yaparken de ilk fazda hazirladigimiz dokumanlar bize input olacak.. -kisa bir sessizlik- bu asamada ilk fazda hazirladigimiz dokumanlari guncellememiz gerekiyor, cunku biliyorsunuz cok sey degisti.. Bu isi sen yap Hamit..

En azindan Hamit olsam bile yapacak bir sey yok, elimden bir sey gelmez. Yalnizca kadere isyan ederim.

2. Karisma: Tehlikeyi sesimizi cikarmayarak savusturduk diyelim; bu noktada en fazla karsilasilan yanlis sudur: Tehlike gecti. Hayir efendim, tehlike her zaman olabilir. Tehlike ille ortaya atilan bir laf ile cikacak bir sey degil ki.. Bilip bilmeden, lafin basini kicini duymadan her seye karismamak gerekir.

Örnek:

Komutan (2 kisiyle konusuyor): ....... (lafin basi duyulmamistir) mesela ben bu bilmem neyle bilmem neyin farkini bir turlu anlayamadim (ingilizce iki kaliptan bahsediyor)

Mal Onbasi: Komutanim birisi bu oburu su demek oluyor.

Komutan: ooo sende iyi ingilizce var, sen bana hergun aksam yemekten sonra 20:00'ye kadar ders ver..

Mal Onbasi: Vışşşş

Naptin onbasim?? Nolacak simdi o nobetler, gidip komutan mi tutacak senin yerine.. Halbuki lafa karismasaydin olaylar su sekilde ilerleyecekti:

Komutan (ortaya konusarak): ....... (lafin basi duyulmamistir) mesela ben bu bilmem neyle bilmem neyin farkini bir turlu anlayamadim (ingilizce iki kaliptan bahsediyor) -sessizlik- neyse ya ogrenecez artik bir sekilde..

Sen sag ben selamet

3. Karistirma: Aslinda konusmayan ve karismayan insanlar cok yuksek ihtimalle tehlikeleri bertaraf eder ve hayatlarina mutlu mesut devam eder.. Ama bir grup insan var ki bunlar isleri karistirmadan duramazlar.. Bu tur insanlar icin tehlike hep devam eder, asla gecmez cunku bir sekilde dunyada her sey oyle ya da boyle devam etmektedir. Devam eden bir seye takilip onlari karistirmak her zaman mumkundur, dolayisiyla tehlike her zaman mevcuttur. Aslinda bunlar nasihat degil dayak gerekir ama olsun, bu tur insanlar icinde birisi var cok severim (hafif koca kafalidir) akli basina gelsin diye ben yine de elimden geleni yapacagim.

Örnek:

Kahraman: Butun suclular kodesi boyladi dostum, adalet yerini buldu sonunda..

Kotu adam: Evet.. ama David'in $250,000 rusvet almasi beni kahrediyor adamim..

Kahraman: Haklisin dostum.... Bir dakika... David'in hesabinda $250,000 oldugunu yalnizca ben ve Scott biliyorduk.. Sen nasil ogre (diksinya)...

Lan olm az daha sikamadin mi disini, karistirma iste orasini.. yok nasil ogrendin yok bilmem ne.. Karistirmasaydin isleri olaylar su sekilde gelisecekti:

Kahraman: Butun suclular kodesi boyladi dostum, adalet yerini buldu sonunda..

Kotu adam: Evet.. ama David'in $250,000 rusvet almasi beni kahrediyor adamim..

Kahraman: Koy gitsin dostum, insanoglu cig sut emmis..

İste boyle a dostlar..

2 comments:

unique said...

bizim gibi askerlik tecrubesi olmayan ve olmayacaklar icin deneyimlerini paylasman cok anlamli seckin, tesekkurler.. Ozellikle benim gibi aklina geleni ortaya koyan biri icin. Aklimda bulundurucam 3K'yi..

zeynep said...

ahahahaha küçük örnek case studylerle anlatımı güçlendirmen süper olmuş. hem eğitici hem keyifli...